Theo quy định pháp luật hiện hành thì chưa có quy định nào định nghĩa đường cơ sở là gì. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam có quy định cách xác định đường cơ sở. Ngoài quy định cách xác định đường cơ sở thì Luật biển Việt Nam còn quy định cách xác định nội thủy, vùng đặc quyền kinh tế, lãnh hải,… Vì biển cũng thuộc chủ quyền của một quốc gia do để tránh tình trạng lấn chiếm, chiến tranh thì phải xác định rõ ràng ranh giới như thế nào. Vậy cách xác định đường cơ sở như thế nào? Hãy theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để biết thêm thông tin chi tiết nhé!
Căn cứ pháp lý
- Luật biển Việt Nam 2012;
- Công ước về Luật biển năm 1982.
Đường cơ sở là gì?
Đường cơ sở (baseline) là một khái niệm được sử dụng trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, như địa lý, hàng hải, hoặc hợp đồng quốc tế. Theo đó, đường cơ sở mà chúng ta đang tìm hiểu đó là đường cơ sở trong hàng hải. Việc xác định được đường cơ sở là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Trước khi tìm hiểu về cách xác định đường cơ sở là gì thì chúng ta cần tìm hiểu đường cơ sở là gì. Theo đó, hiện nay pháp luật của Việt Nam chưa có quy định nào định nghĩa đường cơ sở là gì.
Tuy nhiên, theo Luật biển Việt Nam 2012 và Công ước về Luật biển năm 1982, nội thủy là vùng nước tiếp giáp với bờ biển, ở phía trong đường cơ sở và là bộ phận lãnh thổ của Việt Nam. Lãnh hải là vùng biển có chiều rộng 12 hải lý tính từ đường cơ sở ra phía biển, được vạch ra theo đúng Công ước.
Căn cứ quy định nêu trên, có thể xác định đường cơ sở của Việt Nam là ranh giới phía ngoài của nội thủy và là ranh giới phía trong của lãnh hải, chia nội thủy và lãnh hải thành 2 vùng nước có chế độ pháp lý khác nhau.
Cách xác định đường cơ sở như thế nào?
Trong mỗi ngữ cảnh, đường cơ sở có vai trò quan trọng để xác định và đo lường các thông số liên quan. Việc hiểu rõ điều này là cần thiết để giải quyết các vấn đề và áp dụng chính xác các quy định liên quan đến từng lĩnh vực. Trong hàng hải, việc xác định đường cơ sở là yếu tố quan trọng để xác định được lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và một số ranh giới khác. Cho nên hiểu rõ được tầm quan trọng này, pháp luật Việt Nam có quy định các loại đường cơ sở cũng như cách xác định các loại đường cơ sở này.
Theo quy định tại Điều 5, 7, Công ước về Luật biển năm 1982, có các loại đường cơ cở như sau:
Đường cơ sở thông thường: Trừ khi có quy định trái ngược của Công ước, đường cơ sở thông thường dùng để tính chiều rộng lãnh hải là ngấn nước triều thấp nhất dọc theo bờ biển, như được thể hiện trên các hải đồ tỷ lệ lớn đã được quốc gia ven biển chính thức công nhận.
Đường cơ sở thẳng:
- Ở nơi nào bờ biển bị khoét sâu và lồi lõm hoặc nếu có một chuỗi đảo nằm sát ngay và chạy dọc theo bờ biển, phương pháp đường cơ sở thẳng nối liền các điểm thích hợp có thể được sử dụng để kẻ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải.
- Ở nơi nào bờ biển cực kỳ không ổn định do có một châu thổ và những đặc điểm tự nhiên khác, các điểm thích hợp có thể được lựa chọn dọc theo ngấn nước triều thấp nhất có chuyển dịch vào phía trong bờ, các đường cơ sở đã được vạch ra vẫn có hiệu lực cho tới khi các quốc gia ven biển sửa đổi đúng theo Công ước.
Lưu ý:
Tuyến các đường cơ sở không được đi chệch quá xa hướng chung của bờ biển, và các vùng biển ở bên trong các đường cơ sở này phải gắn với đắt liền đủ đến mức đạt được chế độ nội thủy.
Các đường cơ sở thẳng không được kéo đến hoặc xuất phát từ các bãi cạn lúc nổi lúc chìm, trừ trường hợp ở đó có những đèn biển hoặc các thiết bị tương tự thường xuyên nhô trên mặt nước hoặc việc vạch các đường cơ sở thẳng đó đã được sự thừa nhận chung của quốc tế.
Trong những trường hợp mà phương pháp kẻ đường cơ sở thẳng tại nơi bờ biển bị khoét sâu và lồi lõm hoặc nếu có một chuỗi đảo nằm sát ngay và chạy dọc theo bờ biển, khi ấn định một số đoạn đường cơ sở có thể tính đến những lợi ích kinh tế riêng biệt của khu vực đó mà thực tế và tầm quan trọng của nó đã được một quá trình sử dụng lâu dài chứng minh rõ ràng.
Phương pháp đường cơ sở thẳng do một quốc gia áp dụng không được làm cho lãnh hải của một quốc gia khác bị tách khỏi biển cả hoặc một vùng đặc quyền kinh tế.
Đường cơ sở xác định nội thủy và cửa sông
Trong lĩnh vực nội thủy và cửa sông, đường cơ sở là một đường ảo hoặc thực tế được sử dụng để xác định ranh giới và biên giới của khu vực nội thủy và cửa sông. Đường cơ sở này được thiết lập để giúp xác định quyền chủ quyền và quyền kiểm soát trên các khu vực này. Xác định rõ ràng đường cơ sở là một trong những vấn đề cần thiết trong thực tiễn.
- Điều 8 Công ước về Luật biển năm 1982 quy định khi một đường cơ sở thẳng được vạch ra theo đúng phương pháp xác định đường cơ sở thẳng nêu trên gộp vào nội thủy các vùng nước trước đó chưa được coi là nội thủy, thì quyền đi qua không gây hại nói trong Công ước vẫn được áp dụng ở các vùng nước đó.
- Đối với cửa sông, nếu một con sông đổ ra biển mà không tạo thành vụng thì đường cơ sở là một đường thẳng được kẻ ngay qua cửa sông nối liền các điểm ngoài cùng của ngấn nước triều thấp nhất ở hai bên bờ sông. (Căn cứ Điều 9 Công ước về Luật biển năm 1982).
Các loại đường cơ sở theo luật biển quốc tế
Các loại đường cơ sở này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các vùng biển và lãnh hải của các quốc gia theo Luật Biển Quốc tế. Việc xác định đúng đường cơ sở là cần thiết để đảm bảo tuân thủ quyền lợi và nghĩa vụ của các quốc gia liên quan đến biển và lãnh hải. Dựa vào đặc điểm địa hình, địa chất khác nhau, các quốc gia trên thế giới được chia thành hai nhóm quốc gia chính là nhóm quốc gia lục địa và nhóm quốc gia quần đảo. Từ đó, UNCLOS 1982 đã đưa ra các loại đường cơ sở phù hợp với đặc trưng địa hình của mỗi quốc gia trong nhóm.
Đối với nhóm quốc gia lục địa
Đường cơ sở đối với nhóm quốc gia lục địa là một khái niệm được sử dụng trong lĩnh vực pháp lý của biển và quyền chủ quyền trên các khu vực biển. Đường cơ sở này được thiết lập để xác định ranh giới và biên giới của vùng biển gần bờ, cũng như để đo lường khoảng cách và tính toán các quyền và nghĩa vụ liên quan.
Quốc gia lục địa là quốc gia có một phần lãnh thổ tiếp giáp với biển. Đường cơ sở được xem là cơ sở để xác định vùng biển thuộc chủ quyền của mỗi quốc gia, do đó cần phải xác định chính xác đường cơ sở.
UNCLOS đã đưa ra cho nhóm quốc quốc gia lục địa hình thức để xác định đường cơ sở gồm:
- Đường cơ sở thông thường: “…dùng để tính chiều rộng lãnh hải là ngấn nước triều thấp nhất dọc theo bờ biển…” (Điều 5 Mục 2 UNCLOS 1982).
Theo đó, đường cơ sở thông thường thường được áp dụng cho các quốc gia có bờ biển tương đối bằng phẳng, ngấn nước thủy triều thấp nhất thể hiện một cách rõ ràng.
- Đường cơ sở thẳng: đường nối liền các điểm thích hợp được sử dụng để kẻ đường cơ sở.
Ngoài việc sử dụng đường cơ sở thông thường, các quốc gia có đường bờ biển khoét sâu, lồi lõm hoặc có các nhóm đảo, quần đảo chạy dọc bờ biển cũng sẽ chọn lựa đường cơ sở thẳng cho việc xác định đường cơ sở.
Đối với nhóm quốc gia quần đảo
Đường cơ sở đối với nhóm quốc gia quần đảo được xác định theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Đường cơ sở là một đường giản đồ hóa hoặc đường ảo dùng để đo lường phạm vi của vùng biển bên trong của một nhóm quốc gia quần đảo. Theo UNCLOS, đường cơ sở của một nhóm quốc gia quần đảo được xác định bằng cách nối các điểm trên nền đất của các hòn đảo hoặc đá không có nước chảy thải liên tục vào biển. Đường này được vẽ theo đường cực địa lý của các hòn đảo, đi qua các điểm cực địa lý cao nhất của từng hòn đảo và không được vượt ra xa khỏi khu vực nhóm quốc gia quần đảo đó.
Quốc gia quần đảo (Etat Archipel) là một quốc gia hoàn toàn được cấu thành bởi một hay nhiều quần đảo và có khi bởi một số hòn đảo khác nữa (Khoản a Điều 46 UNCLOS 1982).
Do có đặc điểm địa hình gồm nhiều đảo và quần đảo tạo thành nên theo UNCLOS 1982 đã ghi nhận phương pháp đường cơ sở quần đảo cho nhóm các quốc gia này.
Cách xác định đường cơ sở theo luật biển quốc tế
Quá trình xác định đường cơ sở phải tuân theo quy định pháp luật của UNCLOS và được thực hiện một cách công bằng, công khai và khoa học. Các quốc gia đều có trách nhiệm thông báo đường cơ sở của mình cho cộng đồng quốc tế thông qua Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO). Sự thống nhất và tuân thủ quy định về đường cơ sở rất quan trọng để đảm bảo rõ ràng và bình đẳng trong việc xác định lãnh hải và vùng biển của các quốc gia.
Sau khi hiểu rõ đường cơ sở là gì và phân loại các loại đường cơ sở, hãy cùng tìm hiểu về cách thức để xác định từng loại đường cơ sở dựa theo Công ước quốc tế về Luật Biển năm 1982.
Đường cơ sở thông thường
Đường cơ sở thông thường là một khái niệm được sử dụng trong ngữ cảnh của biển và quyền chủ quyền liên quan đến biển. Đây là đường ảo trên mặt biển được xác định bằng các quy tắc và tiêu chuẩn quốc tế, nhằm xác định ranh giới của vùng biển thuộc quyền chủ quyền của một quốc gia.
Đường cơ sở thông thường được xác định bằng ngấn nước thủy triều thấp nhất chạy dọc theo bờ biển.
Vì không có sự quy định rõ về cách xác định ngấn nước thủy triều thấp nhất do đó các thông số về đường cơ sở thông thường đều do các quốc gia tự xác định và công bố. Việc này cũng dẫn đến một số hạn chế cho việc sử dụng đường cơ sở này đến lợi ích chung của các quốc gia ven biển như:
- Tỉ lệ chính xác không cao vì các tọa độ các điểm ngấn nước thủy triều chủ yếu do các quốc gia tự xác định
- Không có tính linh hoạt vì chỉ áp dụng nếu bờ biển hoàn toàn bằng phẳng, một vài vị trí khúc khuỷu cũng sẽ ảnh hưởng đến việc xác định đường cơ sở
Đường cơ sở thẳng
Quy định về đường cơ sở thẳng cho phép các quốc gia có thể mở rộng lãnh hải của mình ra xa hơn so với đường bờ biển thông thường, nhất là trong những trường hợp bờ biển có đặc điểm địa hình phức tạp. Tuy nhiên, việc xác định đường cơ sở thẳng phải tuân thủ các nguyên tắc và quy định của UNCLOS, đảm bảo tính công bằng và không gây tranh cãi.
Đường cơ sở thẳng được tạo thành bằng sự nối liền các điểm thích hợp có thể được sử dụng để kẻ đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải.
Phương pháp tính đường cơ sở thẳng phù hợp với các quốc gia có bờ biển sâu, lồi lõm và có các đảo, chuỗi đảo chạy dọc bờ biển.
Theo Công ước quốc tế về Luật Biển 1982 đã đưa ra một số nội dung liên quan tới đường cơ sở thẳng tại Điều 7 của Công ước này:
- Ở những nơi có đường bờ biển cực kì không ổn định thì các điểm thích hợp được lựa chọn có thể dịch vào phía trong bờ;
- Các đoạn nối để tạo thành đường cơ sở không được chệch đi quá xa so với hướng chung của biển, phải đảm bảo rằng đường cơ sở phải cách bờ một khoảng để có được chế độ nội thủy phù hợp;
- Trừ trường hợp được sự thừa nhận của toàn thế giới thì các quốc gia phải đảm bảo rằng các đường cơ sở thẳng không được phép xuất phát từ các bãi cạn lúc nổi lúc chìm, hoặc nếu xuất phát từ các bãi cạn đó thì phải có đèn biển hoặc các thiết bị tương tự.
- Đường cơ sở thẳng được vạch ra của một quốc gia không được làm ảnh hưởng đến lãnh hải của quốc gia khác và vùng đặc quyền kinh tế chung.
Trong gần 150 quốc gia ven biển thì có hơn 50 quốc gia lựa chọn đường cơ sở thẳng, trong đó có Việt Nam. Tuyên bố ngày 12/11/1982 của Chính phủ nước Cộng hòa XHCN Việt Nam xác định đường cơ sở thẳng bao gồm 12 điểm (có 11 điểm chính thức) trải dài khắp cả nước để xác định đường cơ sở, các điểm đó bao gồm:
Điểm | Vị trí và địa lý | Tọa độ N | Kinh độ E |
0 | Nằm trên ranh giới phía Tây Nam của vùng nước lịch sử của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam và Cộng hòa nhân dân Campuchia. | ||
A1 | Tại Hòn Nhạn, quần đảo Thổ Chu, tỉnh Kiên Giang. | 9015’0 | 103027’0 |
A2 | Tại Hòn Đá Lẻ ở Đông Nam Hòn Khoai, tỉnh Minh Hải. | 8022’8 | 104052’4 |
A3 | Tại Hòn Tài Lớn, Côn Đảo, Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo. | 8037’8 | 106037’5 |
A4 | Tại Hòn Bông Lan, Côn Đảo. | 8038’9 | 106040’3 |
A5 | Tại Hòn Bảy Cạnh, Côn Đảo. | 8039’7 | 106042’1 |
A6 | Tại Hòn Hải (Nhóm đảo Phú Quý), tỉnh Thuận Hải. | 9058’0 | 109005’0 |
A7 | Tại Hòn Đôi, tỉnh Thuận Hải. | 12039’0 | 109028’0 |
A8 | Tại mũi Đại Lãnh, tỉnh Phú Khánh. | 12053’8 | 109027’2 |
A9 | Tại Hòn Ông Căn, tỉnh Phú Khánh. | 13054’0 | 109021’0 |
A10 | Tại đảo Lý Sơn, tỉnh Nghĩa Bình. | 15023’1 | 109009’0 |
A11 | Tại đảo Cồn Cỏ, tỉnh Bình Trị Thiên. | 17010’0 | 107020’6 |
So với việc sử dụng đường cơ sở thông thường, việc xác định đường cơ sở theo phương pháp đường cơ sở thẳng sẽ giúp các quốc gia ven biển có được vùng nội thủy rộng hơn.
Đường cơ sở quần đảo
Đường cơ sở quần đảo (archipelagic baseline) là một khái niệm trong Luật Biển quốc tế được xác định bởi Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Đường cơ sở quần đảo áp dụng cho các quốc gia có hệ thống quần đảo, trong đó các hòn đảo và các phần của chúng được kết nối bằng đường cơ sở.
Đường cơ sở quần đảo là đường cơ sở thẳng nối các điểm ngoài cùng của các đảo xa nhất và các bãi đá nổi xa nhất của quần đảo.
Vậy đường cơ sở quần đảo được xác định như thế nào?
Tại Điều 47 UNCLOS 1982, đường cơ sở quần đảo được quy định với những nội dung như sau:
- Một quốc gia quần đảo có thể vạch các đường cơ sở thẳng của quần đảo nối liền các điểm ngoài cùng của các đảo xa nhất và các bãi đá lúc chìm lúc nổi của quần đảo, với điều kiện là tuyến các đường cơ sở này bao lấy các đảo chủ yếu và xác lập một khu vực mà tỷ lệ diện tích nước đó với đất, kể cả vành đai san hô, phải ở giữa tỷ lệ số 1/1 và 9/1.
- Chiều dài của các đường cơ sở này không vượt quá 100 hải lý; tuy nhiên có thể tối đa 3% của tổng số các đường cơ sở bao quanh một quần đảo nào đó có một chiều dài lớn hơn nhưng không quá 125 hải lý.
- Tuyến các đường cơ sở này không được tách xa rõ rệt đường bao quanh chung của quần đảo.
- Các đường cơ sở không thể kéo đến hay xuất phát từ các bãi cạn lúc chìm lúc nổi, trừ trường hợp tại đó có xây đặt các đèn biển hay các thiết bị tương tự thường xuyên nhô trên mặt biển hoặc trừ trường hợp toàn bộ hay một phần bãi cạn ở cách hòn đảo gần nhất một khoảng cách không vượt quá chiều rộng lãnh hải.
- Một quốc gia quần đảo không được áp dụng phương pháp kẻ các đường cơ sở khiến cho các lãnh hải của một quốc gia khác bị tách rời với biển cả hay với một vùng đặc quyền kinh tế.
- Nếu một phần của vùng nước quần đảo của một quốc gia quần đảo nằm giữa hai mảnh lãnh thổ của một quốc gia kế cận, thì các thuyền và mọi lợi ích chính đáng mà quốc gia kế cận này vẫn được hưởng theo truyền thống ở trong các vùng nước nói trên, cũng như tất cả các quyền nảy sinh từ các điều ước được ký kết giữa hai quốc gia, vẫn tồn tại và vẫn được tôn trọng.
Mời bạn xem thêm:
- Xe trốn đăng kiểm sẽ bị xử lý thế nào theo quy định 2023?
- Quy định về xử lý hành vi quấy rối trên mạng xã hội
- Công việc nào thì ký hợp đồng lao động thời vụ?
Thông tin liên hệ
Vấn đề Cách xác định đường cơ sở như thế nào? đã được Luật sư Thanh Hóa giải đáp thắc mắc ở bên trên. Với hệ thống công ty Luật sư X chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới đăng ký lại khai sinh. Với đội ngũ luật sư, chuyên viên, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí và ít đi lại.
Câu hỏi thường gặp
Vùng biển tạo điều kiện cho nước ta phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn góp phần vào sự phát triển chung của cả nước như ngành thủy hải sản, hàng hải, du lịch, dầu khí, khai thác khoáng sản,…
Luật biển của các quốc gia đều quy định rõ về vùng neo đậu, di chuyển của tàu thuyền các nước tại vùng biển của quốc gia mình. Từ đó có thể tổ chức giám sát và kiểm soát được lượng tàu thuyền ra vào vùng biển.
Vùng đặc quyền kinh tế là vùng biển tiếp liền và nằm ngoài lãnh hải Việt Nam, hợp với lãnh hải thành một vùng biển có chiều rộng 200 hải lý tính từ đường cơ sở.