Cho vay là hình thức giao dịch phổ biến ngày nay tròng dân sự. Bên vay và bên cho vay sẽ có những cam kết cụ thể với nhau có thể chỉ bằng lời nói hoặc viết ra thành văn bản (hợp đồng vay). Cho vay những tài sản có thể như tiền, vàng, bạc, đá quý, đất đai,…Tuy nhiên việc cho vay đó nếu thực hiện với lãi suất cao vượt mức cho phép của Pháp luật nhằm mục đích thu lợi bất chính sẽ bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí phạt tù. Bài viết dưới đây sẽ giải thích cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự có thể sẽ bị những mức phạt nào.
Giải thích khái niệm
Trước hết để hiểu vay lãi nặng là gì thì chúng ta nên tìm hiểu một vài khái niệm cơ bản bước đó là vay là gì?
Điều 463 Bộ luật dân sự có nêu như sau:
Điều 463. Hợp đồng vay tài sản
Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
Căn cứ vào đó chúng ta có thể hiểu vay là hình thức bên cho vay giao tài sản cho bên vay. Giữa hai bên sẽ có những thỏa thuận thuận liên quan như thời hạn trả và lãi suất. Khi đến hạn trả, bên vay phải trả lại tài sản cho bên cho vay với cùng thể loại theo đúng số lượng và chất lượng tương ứng như lúc thực hiện vay; và phải trả lãi suất nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật quy định.
Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.
Vậy cho vay lãi nặng là việc cho vay tài sản với lãi suất cao vượt quá mức quy định của Pháp luật trong giao dịch dân sự.
Lãi suất
Trong Bộ luật dân sự, điều 468 có quy định về lãi suất trong giao dịch vay tài sản như sau:
1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.
Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự
Những hành vị thực hiện giao dịch cho vay với lãi suất cao dưới đây sẽ bị phạt tiền hoặc phạt tù tương ứng với từng trường hợp:
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Với những lãi suất tối đa là 20%/năm như đã đề cập ở trên thì nếu lãi suất gấp 5 lần tức 100%/năm thì được coi là nặng lãi và bị những hình thức phạt như đề cập ở trên.
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Kết luận
Vậy việc cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất mà Luật quy định thì sẽ coi là cho vay nặng lại (cụ thể là lãi suất đó là 100%/năm). Tùy vào mức độ thu lợi bất chính mà mức phạt có thể là phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 1 tỷ đồng, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Luật Thanh Hóa mong rằng bài viết trên cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn. Nếu có thắc mắc gì hãy để lại câu hỏi tại phần bình luận dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp chúng.
Câu hỏi thường gặp
Hợp đồng vay tiền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tiền cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tiền theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.